“Ik vond het absoluut spannend om de stress-check te doen en met deze uitslag schiet ik zelfs een beetje in paniek.”, staat er als eerste zin in de mail. Ik voel mijn bezorgdheid. De burn-out is al weer een paar jaar geleden, dus voel mijn hartslag toenemen en kijk direct naar de uitslag die ze me heeft gemaild. Zucht van verlichting ontsnapt mij.
Afgelopen week was de Week van de Werkstress en mensen konden kosteloos een stress-check doen bij CSR Centrum, waarna ze per mail de uitslag ontvingen. Het laatste wat je wilt bij een stress-check is andere kleuren zien dan groen. Als je dan rood of zelfs paars ziet, vliegt de angst je naar de keel. Zou ik ook hebben.
Alleen in dit geval ging het niet over stress, want die was groen. Het ging niet eens over cognitief functioneren, wat meestal door stress beinvloed wordt. De kleur rood ging over vermoeidheid en herstel na werk. Tja, die snap ik! In zeer korte tijd heeft deze dame zo veel veranderingen doorgemaakt, dat er nog niet echt tijd is geweest om op te laden en dat is dus terug te zien in de vermoeidheid.
Van een actieve sporter op top niveau naar iemand die blij is dat ze thuis is, voelt dit natuurlijk als een mega groot verschil. En heel eerlijk… soms is het ook gewoon lichamelijk. Een van de ‘veranderingen’ is namelijk een flinke griepvirus infectie te hebben gehad en dat heeft ook nogal een impact op je energieniveau.
Desalniettemin snap ik haar paniek gevoel, dus vroeg me af: Hoe help je een actieve sporter met haar energiemanagement? Als iemand die sport ziet als een noodzakelijk kwaad, kon ik gelukkig vertrouwen op mijn kennis in plaats van mijn persoonlijke beperkte sporterservaring. En heel eerlijk geldt deze kennis en informatie voor iedereen.
Wanneer je moe en/of uitgeteld bent, hebt je veel rust nodig. Er is niemand die hierover twijfel, toch?!
Door het ervaren van een burn-out is er disbalans in je stressmechanisme ontstaan. De systemen die bij inspanning probleemloos voor voldoende energie zorgden, werken anders.
Het ingewikkelde na een burn-out is dat de ontregelingen zichzelf langer in stand houden. Dat komt doordat je herstelvermogen is verminderd en je deze weer opnieuw aan het opbouwen bent. Na inspanning herstel je veel minder snel dan je van jezelf vaak gewend bent. Dit is wel weer op te lossen, maar dan moet je inspanning en ontspanning wel zorgvuldig doseren.
Vaak is het lijf bij thuiskomst nog actief en dat kun je merken aan een ademhaling die sneller gaat, wellicht zweet je ook een beetje en zou je waarschijnlijk kunnen meten dat je hartslag wat hoger is. Zeker na lichamelijk inspanning is dat een goed teken natuurlijk.
Het leermoment voor je lichaam zit in de ontspanning ook echt weer voelen en laten toenemen. Dat lukt na een burn-out nog niet zo makkelijk als je zou willen. Daarnaast geeft het energie te kort het idee dat je er iets aan moet doen. En daar zit nu juist de tegenstelling in.
Vooral als sporter heb je geleerd dat energie opbouw alleen lukt wanneer je steeds je grens opzoekt en die zelfs een stukje overheen gaat. Na een burn-out is deze manier funest. Hiermee blijft het herstelvermogen klappen krijgen in plaats van de mogelijkheid om ook echt weer op te knappen.
Vaak lukt het alleen wanneer je ook echt stopt met bewegen. Niet pas wanener je moe bent maar al voordat de energietank leeg is. Bijvoorbeeld door te gaan zitten of nog beter te gaan liggen terwijl je bewust ademhalingsoefeningen toepast en je spieren meer en meer ontspant zodat je ook echt even uitrust.
Werken aan je conditie kost enorm veel energie en die kom je vaak nog te kort. Het leren ontspannen kost helaas in het begin ook bakken met energie, omdat je het nog niet zo gewend bent en je herstelvermogen nog niet herstelt is. Dus geef jezelf de tijd. Op weg met kleine stapjes kom je ook een heel eind.
Met een wandeling elke dag van 30 minuten bouw je ook aan je conditie. Door daarna met een kopje thee je ademhalings- en ontspanningsoefeningen te doen van 30 minuten, bouw je aan het herstel van je energiemanagement. Langzaam maar zeker komt de balans terug tussen inspanning en ontspanning, versterk je het herstelvermogen en voel je de vermoeidheid steeds minder vaak.
Dus plan na je werk minimaal 30 minuten in om je lichaam weer te trainen in ontspannen. Het klink heel paradoxaal, dat snap ik. Toch is juist die ontspanning iets waar je lichaam na een burn-out enorm aan moet wennen en weer in getraind moet worden. In plaats van altijd ‘Aan’ staan, op tijd echt even helemaal ‘Uit’ gaan.